TELEVISIE - Zondag 17-06-2001, 18:30, Ned3

     In het televisieprogramma 't Klokhuis op Nederland 3 wordt op zondag 17 juni 2001 om 18:30 een herhaling uitgezonden van de aflevering "De waddenschilder"

Geachte Minister,

Mijn beroep is kunstschilder; Waddenschilder. Ik heb een schip ingericht als atelier en ik leef van de verkoop van de schilderijen die ik maak van de, voor mij, wezenlijke waarden van de Waddenzee.
 Hierbij mijn bezwaren:
- Windturbines op de afsluitdijk: Het magistrale moment op zee is de zonsondergang; er is geen grotere ontluistering denkbaar dan wanneer je dit moet beleven met aan de horizon tussen jou en de zon een rij malende windturbines. In de zomer gaat de zon ruwweg in het noordwesten onder, in de winter zuidwest, je ziet alles meedogenloos wat zich tussen jou en de ondergaande zon bevindt. Uw dienst kan zo uitrekenen hoeveel kilometers kust en Waddenzee hoeveel maanden per jaar deze wezenlijke beleving moet missen.
- Verlichting: Een journalist uit Hilversum was een nacht over mee het Wad op: "De nacht heeft licht", merkte hij verbaasd op, toen wij 's nachts nog even aan dek stonden. Voor mij is dit een wezenlijke waarde die heel snel verloren gaat door toenemende verlichting van dorpen, kruisingen, aanlandingen van veerboten enzovoort. Elk dorp zie je als een oranje bol aan de horizon. Ik zou willen dat kritisch werd gekeken naar de noodzaak hiervan. Als de veerboot niet vaart komt er echt geen sterveling naar de steiger 's nachts. Het licht van de nacht is heel teer, maar verdient volgens mij wel een plaats bij "wezenlijke waarden". Als de zon onder is blijft het laatste licht nog heel lang hangen....... dan knalt overal de electrische verlichting aan, zoals wanneer na een film meteen de reclame begint, zonder aftiteling.
- Mechanische schelpdiervisserij: In 1992 is er voor het laatst op kokkels gevist in het artikel 17 gebied onder Rottumeroog en Rottumerplaat. Toen zijn automatisch ook alle oeroude mosselbanken opgevist. Deze zijn nog niet hersteld, als dit al ooit zal gebeuren.
  Het is net alsof je een oerbos omkapt, dit vervangt door een productiebos, en dan beweert dat je de natuur geen enkele schade hebt toegebracht, want er staan nu weer minstens evenveel bomen.
  Half jaren 80 waren er 25000 eidereenden bij de Eems, vervolgens is hier mechanische mossel en kokkelvisserij geweest tot '92. De eidereenden zijn nu nog niet terug in dat gebied. Voor mij als schilder waren die oude diepzwarte mosselbanken prachtig om te schilderen, geheimzinnig, onbenaderbaar, je zakte tot over de knieen in het slik, vol met jong leven, al die mossels zaten muurvast aan elkaar gekleefd, en hielden grote gedeelten van de zandplaten vast, daar was een heel eigen biotoop omheen, een dikke vieze drab, maar vol leven. Er groeit nu een generatie mensen op die een paar bij elkaar liggende mossels al een mosselbank noemt. Deze kokkelaars hebben enorme fabrieksschepen, maar ze zijn 40 tot 50 cm diep, hiermee komen ze op plaatsen waar normaal nooit een schip komt, op het wantij.
  Dit is het stroomscheidingsgebied onder een eiland, het hoogste punt, het water weet nog niet goed waar het heen moet stromen, hier ontstaan de kleinste geultjes die verderop zich samenvoegen en steeds dieper en breder worden, elk jaar is het weer spannend waar het wantij zit, hoe diep het is, of er nieuwe geulen ontstaan zijn. Ik schilder nu 15 jaar dit ragfijne spel en ik ben daar nooit op uitgekeken. Maar een kokkelaar met zijn geringe diepgang stoomt daar moeiteloos overheen, de man moet zijn miljoenenomzet halen.
  Het is treurig als je in september, october, november en december de horizon vol ziet met kokkelschepen, en op de wantijen zie je alleen maar rechte voren in het kale zand.Ik hoor berichten dat de volgende industrie eraan komt: Spisulavisserij in de Noordzeekustzone.
  Het lijkt erop dat de problematiek van intensieve veehouderij, en overbevissing nu ook de Waddenzee bereikt.
- Garnalenvisserij. Mijn werkgebied is het oostelijk Wad. Dit gebied is wezenlijk anders dan het westelijk Wad, onder zeil is hier nooit visserij geweest, de stromingen waren te sterk, de geulen te smal en te kronkelig. Pas toen er motoren in schepen kwamen werd hier gevist, en dan nog noodgedwongen op een kleine schaal, met kleine schepen die een diepgang hebben van 1 tot maximaal 1.50 meter. Ik ben er zeer op gesteld dat deze visserij hier behouden blijft, ook in de art 17 gebieden, deze kleinschalige visserij voegt zich volkomen in het gebied, richt geen schade aan, bestaat hier al generaties. Ik wil ervoor pleiten om dit soort visserij te beschouwen als een soort graadmeter voor het gebied. Zoals de otter aangeeft dat het water schoon is.
  Voor toeristen is het gebied te griezelig, door zijn grotere getijverschil, onverlichte betonning, enige haven Noordpolderzijl, die droogvalt en 'moeilijk' toegankelijk is. Het Westgat [de toegang naar Lauwersoog voor de grote Noordzeekotters] is, afhankelijk van het tij tussen de 4 en 6 meter diep. Schepen met een diepgang van plm 5 meter zijn hier afhankelijk van tij en golfhoogte, en moeten voorzichtig in en uit varen.
   Zo heeft dit gebied zichzelf tot op heden beschermd. Maar nu komen er bedreigingen van miljoenen industrieen, met de onvermijdelijke stapels wetenschappelijke rapporten, waartegen het gebied zelf weerloos is. Ik hoop dat die bescherming uit uw PKB komt.
- Gaswinning, en proefboringen. Die deur hoort dicht en op slot. Ik begraaf de sleutel wel. Liefst onder een mosselbank.
- Militaire oefeningen horen niet op of om de Waddenzee.

 Alles wat je uit de natuur haalt is gratis, maar terugbrengen kan niet. Het is uw taak om zorgvuldigheid te betrachten.
 Ik wil u verzoeken om rekening te houden met de maat, de schaal van het gebied; de vuurtorens op de eilanden en de kerken op de wal bepalen de hoogtes, de garnalenschepen de grootte en diepgang.
 Zo denk ik erover, ben best bereid om dit toe te lichten.

     Hoogachtend,

Geurt Busser , Waddenschilder